By Πέραν της αυτονόητης σημασίας των έργων υποδομής, η ανάπτυξη της Μεσσηνίας το 2022 θα εξαρτηθεί και από σειρά παραμέτρων στο περιβάλλον, το ανθρώπινο κεφάλαιο, την κοινωνία και τον πολιτισμό. Η προοπτική των επιμέρους τομέων για τη νέα χρονιά παρουσιάζεται μάλλον θολή και προβληματική, με λίγες εξαιρέσεις. Η αναλυτική αποτίμηση είναι αποκαλυπτική:
- Δημογραφική αναστροφή ή καταστροφή;
Η απογραφή του 2021, που διενεργήθηκε εν μέσω πρωτοφανών συνθηκών, δεν προοιωνίζεται θετική για τη Μεσσηνία, η οποία φαίνεται να χάνει διαρκώς ανθρώπινο κεφάλαιο, ενώ η τάση γήρανσης του τοπικού πληθυσμού, ειδικά στα χωριά, έχει πλέον καταστεί επικίνδυνη. Με τους νέους επιστήμονες στο εξωτερικό ή στην Αθήνα και με κύρια ευθύνη του πολιτικού της προσωπικού, η Μεσσηνία μετατρέπεται σε τόπο διαβίωσης συνταξιούχων και ολιγοήμερων διακοπών. Αν δεν διαμορφωθεί άμεσα μια ολοκληρωμένη δημογραφική πολιτική με πρόσθετα κίνητρα από την αυτοδιοίκηση, παράλληλα με αναγκαίες πρωτοβουλίες σε εθνικό επίπεδο, ο τόπος μας δεν θα διαθέτει προσεχώς καμία αναπτυξιακή ζωτικότητα.
- Κεντρική διαχείριση απορριμμάτων.
Παρ’ ότι κυβέρνηση και Περιφέρεια έχασαν το στοίχημα έναρξης του έργου και το 2021, το σύστημα προσωρινής διαχείρισης από την ανάδοχο εταιρία ξεκίνησε επιτέλους να λειτουργεί προ λίγων ημερών και μόνο για τα απορρίμματα Αργολίδας, Κορινθίας και μέρους της Αρκαδίας, ενώ Μεσσηνία και Λακωνία είναι ακόμα «στον αέρα». Ελπίζουμε τουλάχιστον να διαψευστούν οι εύλογες ανησυχίες για ανετοιμότητα και επικείμενη αύξηση των τελών καθαριότητας.
- Ενεργειακή μετάβαση
Το τέλος του 2021 σηματοδότησε μια εξόχως αρνητική εξέλιξη για τα ενεργειακά της Πελοποννήσου, εξ αιτίας της διαφαινόμενης ακύρωσης του αγωγού Eastmed ο οποίος αναπτυξιακά οφέλη. Ταυτόχρονα, εν αναμονή της πολυδιαφημισμένης απολιγνιτοποίησης της Μεγαλόπολης, προχωρούν στα σκοτεινά και χωρίς πυξίδα οι διαδικασίες για την ενεργειακή μετάβαση, ενώ τίποτα δεν είναι εξασφαλισμένο ως προς την κατασκευή των δικτύων φυσικού αερίου της Μεσσηνίας, εξ αιτίας της παντελούς απουσίας περιφερειακής ενεργειακής στρατηγικής.
- Νοσοκομεία Καλαμάτας και Κυπαρισσίας.
Η πανδημία εξακολουθεί να δοκιμάζει σκληρά τα νοσηλευτικά ιδρύματα της Μεσσηνίας με τις ελλείψεις σε ειδικευμένο προσωπικό να παραμένουν σοβαρές και μοιραίες για εκατοντάδες συμπολίτες μας που έχουν χάσει τη ζωή του από κορωνοϊό (και όχι μόνον) την περασμένη χρονιά. Μοναδική θετική εξέλιξη το 2021 η (δρομολογημένη στο παρελθόν) εκκίνηση των διαδικασιών για την κατασκευή του προσθέτου ορόφου που θα αναβαθμίσει τις υποδομές του Νοσοκομείου Καλαμάτας.
- Αντιπλημμυρική θωράκιση της Καλαμάτας
Καμία ουσιαστική εξέλιξη δεν σημειώθηκε το 2021 στο έργο που εξαγγέλθηκε επανειλημμένα μετά τις φονικές πλημμύρες του φθινοπώρου του 2016. Οι υποσχέσεις μιλούν για εκκίνηση των εργασιών το 2022, κάτι που δεν φαίνεται ιδιαίτερα πιθανό, ενώ πέπλο μυστηρίου καλύπτει τα ακριβή σχέδια ιδίως για το σκεπασμένο τμήμα του Νέδοντα. Απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή και κινητοποίηση του Δήμου και των λοιπών τοπικών εκπροσώπων ώστε να αποφευχθούν φαραωνικές παρεμβάσεις που θα αλλοιώσουν τη φυσιογνωμία και την αισθητική της πόλης.
- Ανάπλαση των εκβολών του ποταμού Παμίσου και ανάδειξη του παραλιακού μετώπου Καλαμάτας-Μεσσήνης.
Το 2021 επέφερε μόνο την ανάθεση από την Περιφέρεια της μελέτης για τη δημιουργίας γέφυρας που θα ενώνει τις εκβολές του Παμίσου και τους Δήμους Καλαμάτας και Μεσσήνης. Αντίθετα, το σχέδιο ολοκληρωμένης ανάπλασης των εκβολών του ποταμού και η συνολική αξιοποίηση αυτής της στρατηγικής περιοχής για την ανάπτυξη του τόπου μας, όπως έχει αναλυτικά και από ετών προταθεί από το γράφοντα, απουσιάζει από το σχεδιασμό(;) των αρμοδίων αυτοδιοικητικών αρχών.
- Αξιοποίηση των στρατιωτικών μονάδων.
Το 2021 σηματοδότησε την κύρωση της συμφωνίας με την ισραηλινή Elbit για την δημιουργία του Διεθνούς Κέντρου Αεροπορικής Εκπαίδευσης στην 120 Π.Ε.Α. και οι εργασίες έχουν ήδη ξεκινήσει. Αντίθετα, στο θέμα του στρατοπέδου της Καλαμάτας υπήρξε απόλυτη στασιμότητα. Απαιτείται επειγόντως συνεννόηση των αρμοδίων φορεών και ανάθεση σε ανεξάρτητο φορέα της εκπόνησης ενός master plan με εναλλακτικά σενάρια για την αξιοποίηση του χώρου, που μπορεί να δώσει σημαντική αναπτυξιακή ώθηση στην πόλη.
- Επέκταση της Costa Navarino.
Η ουσιαστική προώθηση των έργων για την επόμενη φάση του project στην Πύλο αποτελεί «φωτεινή» εξαίρεση στην τοπική στασιμότητα, με την επένδυση της οικογένειας Κωνσταντακόπουλου και των συνεταίρων της να ενισχύει το μεσσηνιακό τουριστικό brandname από αυτό το καλοκαίρι. Ας ελπίσουμε ότι οι λοιποί φορείς της Μεσσηνίας θα αξιοποιήσουν την προστιθέμενη αξία της εμβληματικής αυτής επένδυσης.
- Αρχαιολογικοί χώροι
Παρά τις άοκνες προσπάθειες της ομάδας της Ξένης Αραπογιάννη στην Αρχαία Θουρία και του Πέτρου Θέμελη στην Αρχαία Μεσσήνη, οι οποίες έχουν αποφέρει θαυμαστά αποτελέσματα, το 2021 δεν σηματοδότησε ούτε την έναρξης της επισκεψιμότητας του σημαντικότερου αρχαιολογικού χώρου της ανατολικής Μεσσηνίας ούτε τη βελτίωση της προσβασιμότητας στο αρχαιολογικό πάρκο της Μεσσήνης, ενώ σε εκκρεμότητα παραμένει και η δημιουργία νέου μουσείου στην περιοχή. Δήμοι και Περιφέρεια καλούνται να αναδείξουν τους χώρους αυτούς σε εργαλεία περιφερειακής ανάπτυξης.
- Αναγέννηση του πρωτογενούς τομέα
Η συνεχιζόμενη απαράδεκτη κατάσταση με το ελαιόλαδο και το 2021 καταδεικνύει την άμεση ανάγκη υλοποίησης μιας ολοκληρωμένης πολιτικής αναγέννησης της πρωτογενούς παραγωγής ώστε να μετατραπεί, από κοινού με τον ποιοτικό τουρισμό, την εκπαίδευση και την υψηλή τεχνολογία, σε «ατμομηχανή» της τοπικής οικονομίας.
Το 2022, που μπήκε με κρύο, ακρίβεια και αβεβαιότητα για τη χώρα μας (όπως και στον υπόλοιπο κόσμο), θα είναι σίγουρα μια προεκλογική χρονιά. Παρά τις εύλογες αμφιβολίες για την υλοποίηση των εξαγγελιών, ευχή όλων είναι η Μεσσηνία να αποφύγει την διαφαινόμενη περιθωριοποίηση και να έλθει εγγύτερα στις προοπτικές ανάπτυξης που θα φέρουν για όλους ένα καλύτερο αύριο.
