20 Οκτωβρίου 1827
Οι ενωμένοι στόλοι των τριών ισχυρών δυνάμεων της εποχής (Μ. Βρετανία, Ρωσία, Γαλλία) αποδεκατίζουν μέσα σε μόλις τέσσερις ώρες τον αγκυροβολημένο τουρκοαιγυπτιακό στόλο του Ιμπραήμ Πασά στον όρμο του Ναυαρίνου. Η είδηση έρχεται ως «μάννα εξ ουρανού» στους αποδεκατισμένους από τις εμφύλιες συρράξεις Έλληνες, που έβλεπαν την πολλά υποσχόμενη Επανάσταση του 1821 να αργοσβήνει μετά τις αλλεπάλληλες ήττες τους την προηγούμενη διετία. Έτσι, ερήμην των επαναστατημένων, ο δρόμος για την ανεξαρτησία της Ελλάδας είχε διάπλατα ανοίξει. Η συνέχεια είναι γνωστή: Οι τρεις δυνάμεις αναγορεύτηκαν σε «προστάτιδες» του έθνους μας και καθόρισαν απόλυτα τη μορφή διακυβέρνησης και τον προσανατολισμό της Ελλάδας για πάνω από έναν αιώνα. Όποιος ήθελε να κυβερνήσει, έπρεπε να πάρει πρώτα την έγκρισή τους.
28 Οκτωβρίου 1940
Η φασιστική ιταλική κυβέρνηση κηρύσσει απρόκλητα τον πόλεμο εναντίον της Ελλάδας. Οι Έλληνες, προετοιμασμένοι υπό την αυταρχική ηγεσία του καθεστώτος Μεταξά και σε κλίμα πρωτοφανούς ομοψυχίας και ενθουσιασμού, αντιμετωπίζουν με επιτυχία έναν υπέρτερο σε αριθμούς και εξοπλισμό στρατό, οδηγώντας τον σε ταπεινωτική υποχώρηση και προκαλώντας τον εύλογο θαυμασμό του ελεύθερου κόσμου για τη γενναιότητά τους.
28 Οκτωβρίου 2018
Μοιάζοντας να δικαιώνει τους θιασώτες της κυκλικής πορείας της ιστορίας, η πατρίδα μας πορεύεται σήμερα και πάλι υπό τις ασφυκτικές οδηγίες και επιθυμίες των δανειστών της, που κορυφώθηκαν δραματικά την προηγούμενη οκταετία. Τα σοβαρά λάθη της μεταπολιτευτικής περιόδου οδήγησαν στην κρίση του 2009 και στην έξωθεν παρέμβαση για τη «διάσωση» της χώρας, ερήμην του ελληνικού λαού. Έκτοτε οι Έλληνες ζούμε και θα ζούμε μάλλον για αρκετό καιρό ακόμα, όπως ορίζουν οι ισχυροί πιστωτές μας.
Φαίνεται λοιπόν πως η σύντομη ναυμαχία του Ναυαρίνου έχει αφήσει ανεξίτηλη τη σφραγίδα της στη διαδρομή του σύγχρονου ελληνικού κράτους. Έτσι, κατά κανόνα, αδυνατούμε να ορίσουμε αυτοδύναμα τη μοίρα μας, να συγκροτήσουμε ισχυρούς θεσμούς και βιώσιμες συμμαχίες, ενώ μας κυριεύει το σαράκι του αλληλοσπαραγμού και της αντιπαραγωγικής εσωστρέφειας. Αντίθετα, επιζητούμε διαρκώς την παρέμβαση των ξένων, εναποθέτοντας όλες τις ελπίδες μας στις πρωτοβουλίες, την καλή διάθεση ή το «φιλελληνισμό» τρίτων, παραγνωρίζοντας ότι κάποιοι θα αποφασίζουν για μας χωρίς εμάς και κατά τα δικά τους συμφέροντα.
Υπάρχει όμως και η εξαίρεση στον κανόνα: όταν οι Έλληνες είχαμε ισχυρή εθνική ηγεσία, αξιόπιστους και λειτουργούντες θεσμούς, συνεννόηση σε ένα μίνιμουμ αρχών, οργανωμένη αξιολόγηση και επωφελή αξιοποίηση των διεθνών εξελίξεων, αλλά, κυρίως, ακλόνητη πίστη σε ένα υψηλό, εθνικό όραμα τα καταφέραμε. Έτσι, επεκτείναμε εδαφικά τη χώρα μας, αυξήθηκε το βιοτικό επίπεδο του πληθυσμού και εκπληρώσαμε σημαντικούς συλλογικούς μας στόχους μέχρι σήμερα.
Η εποποιία του 1940 ανέδειξε μεν τις εθνικές μας αρετές, εξανεμίστηκε όμως γρήγορα εξαιτίας της γερμανικής κατοχής και του αιματηρού εμφυλίου που επακολούθησαν. Σήμερα, είναι ανάγκη, περισσότερο παρά ποτέ, να αποδεχθούμε και να αξιοποιήσουμε αυτήν την εξαιρετική κληρονομιά του ’40: ότι με όραμα, σχέδιο, ηγεσία και σωστές συμμαχίες, η Ελλάδα μπορεί ξανά να ευημερήσει και να πρωταγωνιστήσει. Ας μετατρέψουμε τη διδακτική αυτή εξαίρεση σε εθνικό μας κανόνα, καθιστώντας τη ναυμαχία του Ναυαρίνου μια χρήσιμη αλλά δευτερεύουσα εθνική μας παρακαταθήκη.